HIV là căn bệnh xã hội nguy hiểm, phá hủy hệ miễn dịch khiến người bệnh mắc nhiều bệnh lý khác và dẫn đến tử vong. Vì vậy quan trọng nhất là cần phát hiện bệnh sớm nhất để dùng thuốc ức chế virus phát triển. Vậy dấu hiệu nhiễm HIV sớm nhất như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tiến triển phát triển của bệnh HIV
HIV là tên một loại virus gây suy giảm hệ thống miễn dịch cũng như tác động đến các cơ quan có chức năng chống nhiễm trùng. Nếu được phát hiện sớm, bệnh HIV có thể điều trị được bằng thuốc, nhưng nếu phát hiện muộn khi hệ miễn dịch đã bị suy giảm nghiêm trọng sẽ gay ra nhiều bệnh lý và cuối cùng là tử vong.
Bệnh HIV có lây qua đường máu thông qua việc sử dụng chung bơm kim tiêm, thông qua việc quan hệ tình dục không an toàn. Do đó HIV cũng được coi là một bệnh xã hội lây nhiễm qua đường tình dục. Trong đó, xét nghiệm máu là phương pháp xác định HIV nhanh và chính xác nhất.
Bệnh HIV phát triển thành 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có những dấu hiệu đặc trưng riêng.
Giai đoạn 1: Giai đoạn cấp tính
Xảy ra sau khoảng 2-4 tuần lây nhiễm virus HIV. Trong giai đoạn này, người bệnh thường có các triệu chứng tiêu biểu như cúm, sốt, mệt mỏi, ớn lạnh… Tuy nhiên các triệu chứng này thường ở mức độ nhẹ hoặc không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh thường bỏ qua. Tìm hiểu các dấu hiệu HIV sớm nhất này giúp người bệnh tầm soát được bệnh nếu có quan hệ tình dục không an toàn để sớm đi xét nghiệm.
Giai đoạn 2: Giai đoạn không có triệu chứng
Giai đoạn này có thể kéo dài tới 10 năm hoặc lâu hơn. Ở giai đoạn này, nếu bệnh nhân được điều trị bằng liệu pháp kháng virus (antiretroviral therapy - ART), virus có thể bị khống chế và HIV sẽ không tiếp tục tiến triển, đồng nghĩa với việc giảm khả năng lây truyền virus sang người khác. Nếu không được điều trị, virus sẽ tiếp tục nhân lên trong cơ thể.
Trong nhiều trường hợp, số lượng virus không đủ để các biện pháp xét nghiệm ra nên để chắc chắn người bệnh cần làm xét nghiệm sau đó 6 tháng.
Giai đoạn 3: giai đoạn cuối AIDS
Đây là giai đoạn virus HIV đã tấn công và gây suy yếu hoàn toàn hệ miễn dịch. Cơ thể không còn khả năng tiêu diệt các tác nhân gây hại, cơ thể bị nhiễm trùng, mắc nhiều bệnh lý và cuối cùng là tử vong.
Đối với người khỏe mạnh, hệ miễn dịch bình thường có thể chống lại các vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh thông thường. Còn người nhiễm HIV thì không, họ rất dễ bị nhiễm trùng và mắc các bệnh lý thông thường thì cảm lạnh, cảm cúm, nhiễm nấm.
Khi tiến triển đến giai đoạn 3 sẽ xuất hiện các triệu chứng sau:
- Buồn nôn, nôn.
- Tiêu chảy dai dẳng.
- Mệt mỏi mạn tính.
- Sụt cân nhanh.
- Ho, thở khó.
- Sốt tái diễn, ớn lạnh, ra mồ hôi ban đêm.
- Phát ban, mẩn rát, hoặc các vết loét ở miệng hoặc mũi, ở bộ phận sinh dục, hoặc dưới da.
- Sưng đau hạch kéo dài vùng nách, bẹn và cổ.
- Mất trí nhớ, loạn thần hoặc các rối loạn tâm thần khác.
Tổng hợp 20+ các dấu hiệu nhận biết HIV sớm nhất cho mọi người
Để phòng tránh và ngăn ngừa những nguy hiểm do bệnh hiv gây nên, việc phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh là điều cần thiết. Không chỉ giúp điều trị bệnh kịp thời mà còn hạn chế tốc độ lây lan của bệnh cho mọi người xung quanh.
1. Dấu hiệu nhiễm HIV sớm nhất là gì – sốt nhẹ
Một trong những dấu hiệu nhận biết bệnh HIV sớm nhất là sốt nhẹ. Các chuyên gia cho biết, khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể, đi vào máu và gia tăng số lượng. Đồng thời trong giai đoạn này, có một phản ứng viêm do hệ miễn dịch bị xâm nhập.
Do đó biểu hiện đầu tiên khi bị nhiễm virus HIV là sốt nhẹ khoảng 39 độ C. Cơn sốt thường kèm theo các triệu chứng nhẹ khác, như mệt mỏi, sưng to hạch bạch huyết và đau họng.
2. Triệu chứng nhiễm hiv - Cơ thể mệt mỏi
Dấu hiệu thứ hai khi bị nhiễm virus HIV là cơ thể mệt mỏi. Nguyên nhân là do hệ miễn dịch tạo ra phản ứng viêm để chống lại sự xâm nhập của virus HIV.
Khác với mệt mỏi do làm việc nhiều hay thiếu ngủ, bạn sẽ cảm thấy cơ thể bị kiệt sức ngày cả khi ăn uống và nghỉ ngơi đầy đủ. Tuy nhiên khi bị mệt mỏi, mọi người thường nghĩ đến những nguyên nhân khác chứ ít ai nghĩ rằng mình bị HIV. Cho nên dấu hiệu này thường bị mọi người bỏ qua.
3. Triệu chững nghi nhiễm HIV - bị đau họng
Đau họng cũng là một trong những triệu chứng ban đầu khi nhiễm virus HIV. Giai đoạn đầu khi nhiễm virus HIV cơ thể rất dễ bị cảm cúm thông thường dẫn đến sốt và bao gồm cả đau họng. Ngoài ra người bệnh có thể bị nhức đầu.
4. Dấu hiệu nhiễm HIV khi bị sưng hạch
Dấu hiệu hiễm HIV giai đoạn sớm thường bị nhầm lẫn với bệnh cúm hoặc nhiễm virus khác, thậm chí là giang mai hoặc viêm gan. Nguyên nhân là do các bệnh này có nhiều triệu chứng giống nhau, bao gồm đau ở các khớp, cơ bắp và sưng hạch bạch huyết.
Khi virus HIV tấn công hệ miên dịch, các hạch bạch huyết – một phần của hệ miễn dịch có xu hướng bị nhiễm trùng và sưng to. Vì vậy bị sưng hạch ở nách, bẹn, hay cổ là một dấu hiệu nhiễm HIV.
5. Dấu hiệu nhiễm HIV: ra mồ hôi trộm
Thông thường, ước tính khoảng một nửa số người nhiễm virus HIV bị ra mồ hôi trộm ban đêm. Các triệu chứng kèm theo có thể bao gồm sốt cao. Tuy nhiên triệu trứng này cũng khá phổ biến nên người bệnh thừng bỏ qua.
Nếu bạn đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm, hoặc ra mồ hôi mà không phải do làm việc gắng sức hoặc do nhiệt độ phòng cao mà trước đó có quan hệ tình dục không an toàn hay có tiếp xúc với người nhiễm bệnh thì cần nghi ngờ đến nguy cơ lây nhiễm.
6. Dấu hiệu nhiễm HIV khi bị phát ban
Phát ban là tình trạng nổi cá nốt đỏ trên da hoặc bị dị ứng. Tình trạng phát ban rất phổ biến với người bị HIV trong 2-3 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Triệu chứng này cũng xảy ra trong cả giai đoạn sớm và muộn khi bị nhiễm HIV/AIDS.
Các phát ban có thể xuất hiện ở phần thân trên cơ thể. Nếu phát ban không rõ nguyên nhân hoặc điều trị không hết, bạn nên đi xét nghiệm HIV.
7. Dấu hiệu nhiễm HIV ở bàn tay
Bệnh HIV giai đoạn muộn gây ra triệu chứng bất thường ở bàn tay và bàn chân là ngứa ran. Triệu chứng này là của bệnh lý thần kinh ngoại vi, cũng xảy ra ở những người bị tiểu đường không kiểm soát. Các triệu chứng này xuất hiện khi các dây thần kinh của bạn bắt đầu bị tổn thương.
Những triệu chứng tê ran hay ngứa bàn tay, bàn chân có thể được điều trị bằng thuốc giảm đau không kê đơn và thuốc chống co giật như Neurontin (gabapentin).
8. Dấu hiệu nhiễm HIV nếu bạn sụt cân
Người bệnh HIV bị tiêu chảy kéo dài sẽ dẫn đến sụt giảm cân nặng. Nếu bạn đã sụt cân, điều đó có nghĩa là hệ thống miễn dịch của bạn đang gặp nhiều vấn đề.
Nếu bạn sút cân rất nhiều ngay cả khi bạn vẫn ăn uống bình thường hay cả khi ăn khẩu phần ăn nhiều hơn thì rất có thể là một dấu hiệu bạn đã bị lây nhiễm HIV.
Ở giai đoạn cuối của bệnh HIV, người bệnh cũng bị sụt cân nahnh chóng. Tuy nhiên nếu được điều trị bằng thuốc kháng virus, người bệnh ít bị sụt cân hơn.
9. Dấu hiệu nhiễm HIV nhiễm trùng nấm
Khi hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể rất dễ bị nhiễm trùng nấm. Các loại nhiễm trùng nấm phổ biến là bệnh tưa miệng, nhiễm trùng miệng, nhiễm trùng nấm âm đạo. Tác nhân gây nhiễm trùng chủ yếu là nấm candida một loại nấm men sống ký sinh trên cơ thể người nhưng không gây hại khi hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Các loại nhiễm trùng đặc biệt là nhiễm trùng nấm rất khó để điều trị, do hệ miễn dịch suy giảm. Nhưng khi người bệnh dùng thuốc kháng virus, tình trạng này sẽ được cải thiện. Vì vậy, bạn nên thực hiện các xét nghiệm phơi nhiễm HIV để xác định bệnh càng sớm càng tốt.
10. Dấu hiệu nhiễm HIV khi bị ho khan
Ho khan là triệu chứng nhiễm HIV thường xuất hiện muộn. Tuy nhiên triệu chứng này cũng thường bị người bệnh bỏ qua do nghĩ rằng ho do thời tiết hoặc cảm cúm thông thường.
Tuy nhiên nếu bị ho khan nhiều tuần không tự hết, các loại thuốc trị kho han cũng không làm bệnh thuyên giảm thì có khả năng đây là một dấu hiệu của HIV.
11. Dấu hiệu nhiễm HIV ở móng tay
Sự thay đổi ở móng tay có thể là một dấu hiệu cảnh báo bệnh HIV. Người bị nhiễm HIV thường hay bị bệnh móng tay dùi trống (dày và cong móng), tách móng hoặc đổi màu, móng có đường màu đen hoặc màu nâu hoặc theo chiều dọc hoặc chiều ngang.
Tuy nhiên bạn cũng nên chú ý các bất thường ở móng tay cũng có thể do nhiễm nấm. Người bệnh nhiễm HIV, hệ miễn dịch suy yếu thường dễ bị nhiễm nấm và xuất hiện các dấu hiệu lạ ở móng tay, móng chân.
12. Dấu hiệu nhiễm HIV nếu bị viêm phổi
Người bệnh nhiễm HIV dẫn đến hệ miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng gây ra các nhiễm trùng khác nhau. Nhẹ thì nhiễm trùng da, cảm sốt thông thường, nặng thì bao gồm cả bệnh viêm phổi hay còn gọi là “bệnh viêm phổi do AIDS”.
Các nhiễm trùng cơ hội ngoài bệnh viêm phổi bao gồm nhiễm toxoplasma, nhiễm ký sinh trùng ảnh hưởng đến não. Đây là một loại virus herpes được gọi là cytomegalovirus hoặc nhiễm trùng nấm. Trong trường hợp bị nhiễm bệnh cơ hội, bạn phải nhập viện điều trị.
13. Dấu hiệu nhiễm HIV khi khó tập trung
Người bệnh HIV không chỉ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất mà còn cả ở khả năng nhận thức. Khó tập trung, mất trí nhớ liên quan đến HIV thường xảy ra muộn trong quá trình bệnh.
Ngoài sự nhầm lẫn và khó tập trung, bệnh mất trí nhớ do AIDS cũng có thể gây ra các vấn đề về rối loạn hành vi như: tức giận, khó chịu, sa sút tinh thần hoặc trầm cảm.
Virus HIV thậm chí có thể khiến bệnh nhân trở nên vụng về, thiếu sự phối hợp và rối loạn các chức năng trên cơ thể đòi hỏi kỹ năng vận động tốt như viết bằng tay.
14. Dấu hiệu nhiễm HIV khi bạn tiêu chảy
Người bệnh nhiễm HIV có hệ miễn dịch suy giảm nên thường gặp các vấn đề về tiêu hóa. Có khoảng 30% đến 60% người bị nhiễm HIV có triệu chứng buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy trong thời gian ngắn ở giai đoạn sớm của HIV. Những triệu chứng này cũng có thể là tác dụng phụ của việc điều trị kháng virus hoặc là do một nhiễm trùng cơ hội nào đó.
Tiêu chảy do virus HIV gây ra không thuyên giảm khi áp dụng các biện pháp điều trị thông thường. Đây là một dấu hiệu nhận biết bệnh HIV sớm nhất.
15. Dấu hiệu nhiễm HIV khi mắc bệnh herpes
Người bệnh HIV dễ bị các virus khác tấn công trong đó có virus herpes. Herpes là nguyên nhân gây lở loét xung quanh miệng và môi, đôi khi được gọi là mụn nước hoặc vết loét lạnh và gây ra mụn rộp sinh dục. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý là herpes miệng và herpes sinh dục có thể là dấu hiệu của cả giai đoạn ARS và nhiễm HIV giai đoạn cuối.
Hai bệnh lý này có tác động qua lại lẫn nhau. HIV làm tăng nguy cơ mắc herpes, herpes sinh dục gây loét da lại làm cho HIV dễ xâm nhập vào cơ thể khi quan hệ tình dục. Và những người bị nhiễm HIV có xu hướng bị bệnh herpes nặng hơn, thường xuyên hơn vì HIV làm suy yếu hệ miễn dịch của họ.
16. Dấu hiệu nhiễm HIV rối loạn kinh nguyệt
Ở phụ nữ, bệnh HIV còn làm tăng nguy cơ gây rối loạn kinh nguyệt. Biểu hiện của tình trạng này khá đa dạng như kinh nguyệt ít hơn, số ngày kinh ít hơn. Nhưng bạn cũng cần lưu ý kinh nguyệt biến đổi cũng là kết quả của việc sụt cân hoặc sức khỏe kém.
Nhiễm HIV cũng có liên quan đến mãn kinh sớm. Phụ nữ nhiễm HIV có thể mãn kinh ở độ tuổi từ 47 đến 48 tuổi so với tuổi mãn kinh của phụ nữ thông thường từ 49 đến 51 tuổi.
Những biến chứng bệnh lý do HIV gây ra
Ngoài những triệu chứng thông thường ở trên thì virus HIV còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như sau:
- Bệnh lao:
là bệnh nhiễm trùng nguy hiểm do HIV gây ra và thường là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở người bệnh bị AIDS.
- Cytomegalovirus:
Nếu hệ thống miễn dịch bị suy yếu, cơ thể bị tấn công bởi nhiều loại virus trong đó có virus Cytomegalovirus. Loại virus nay gây ra những tổn thương mắt, đường tiêu hóa, phổi hoặc các cơ quan khác.
- Nấm Candida:
Nhiễm trùng nấm là một biến chứng phổ biến do visu HIV gây ra. Triệu chứng của bệnh là viêm và có một mảng trắng dày trên màng nhầy của miệng, lưỡi, thực quản hoặc âm đạo.
- Viêm màng não do nấm Cryptococcus:
Là bệnh về hệ thống thần kinh trung ương thường đi kèm với HIV.
- Cryptosporidium:
Đây là loại ký sinh trùng có thể phát triển trong ruột và đường mật, dẫn đến tiêu chảy mãn tính trầm trọng ở người bệnh
- Sarcoma Kaposi:
Đây là một khối u của các thành mạch máu, có thể ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng như ống tiêu hóa và phổi.
- U lympho:
Đây là loại ung thư có nguồn gốc từ các tế bào bạch cầu, thường xuất hiện đầu ở các hạch bạch huyết.
Bên cạnh những biến chứng có thể gặp do nhiễm HIV/AIDS, người bệnh còn có thể gặp phải các tình trạng tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường…
Chúng ta có thể thấy rằng các triệu chứng của bệnh HIV không rõ ràng, đặc trưng và thường nhầm lẫn với các vấn đề khác của sức khỏe. Vì điều này mà nhiều người bệnh bỏ qua, không đi khám sớm khiến việc điều trị càng trở nên khó khăn. Để ngăn ngừa những tác hại khủng khiếp do HIV gây ra, bạn nên đi xét nghiệm sớm nếu nghi ngờ mình bị nhiễm bệnh.
Lợi ích của việc xét nghiệm và điều trị sớm HIV
Nếu có những dấu hiệu sớm nhất của bệnh HIV như đã kể trên đồng thời trước đó bạn tiếp xúc với nguồn bệnh hoặc có quan hệ tình dục không an toàn thì nên đi xét nghiệm HIV sớm nhất. Lợi ích của việc điều trị bệnh HIV sớm:
- Xét nghiệm và điều trị HIV sớm nhất giúp duy trì sức khỏe, kéo dài tuổi thọ
Nếu bị mệt mỏi, cảm cúm thường xuyên mà điều trị không có tác dụng thuyên giảm thì nên đi xét nghiệm. Vì virus HIV tấn công gây suy yếu hệ miễn dịch, cơ thể không còn đủ sức đề kháng để chống lại các tác nhân gây bệnh, người bệnh sẽ rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nặng. Do đó, nên đến cơ sở y tế ngay từ khi mới phát hiện dương tính với HIV để được tư vấn và điều trị, việc điều trị sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, giúp sống lâu hơn.
- Điều trị HIV sớm sẽ giúp giảm chi phí thuốc men, chi phí khám chữa bệnh và chi phí nằm viện:
Nếu xét nghiệm và điều trị HIV trong giai đoạn đầu khi hệ miễn dịch chưa bị suy giảm nặng, chưa mắc nhiều bệnh nhiễm trùng thì việc điều trị sẽ dễ dàng hơn và tiết kiệm hơn. Ngược lại nếu bạn để bị nặng mới chữa thì tốn kém rất nhiều chi phí mà hiệu quả không được như mong muốn.
- Điều trị HIV sớm sẽ giúp giảm nguy cơ lây lan virus sang cho người khác trong đó có vợ/chồng, bạn bè và cả con cái trong tương lai.
Nhận biết bệnh HIV sớm là biện pháp để ngăn ngừa lây nhiễm cho cộng đồng.
Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu HIV giai đoạn đầu nên đến các cơ sở y tế uy tín để làm xét nghiệm HIV, để phát hiện sớm bệnh. Khi bị HIV giai đoạn đầu việc cần làm là không nên quá lo lắng và phải nhanh chóng cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị sớm nhất. Tuy không thể điều trị khỏi bệnh nhưng vấn có biện pháp để kiểm soát.
Các biện pháp phòng ngừa HIV an toàn tại nhà
HIV lây nhiễm qua 3 còn đường : do quan hệ tình dục không an toàn với người mắc bệnh, do đường máu, do lây từ mẹ sang con,.. đều dẫn đến nguy cơ mắc bệnh HIV cao.
Hiện nay, vẫn chưa có vaccine phòng ngừa hay thuốc đặc trị bệnh HIV – AIDS. Vì vậy chủ động phòng bệnh là biện pháp tốt nhất để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm HIV.
Dưới đây là các biện pháp giúp bạn ngăn ngừa virus HIV:
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ:
Bạn hãy sử dụng bao cao su mới mỗi khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc âm đạo. Biện pháp này còn ngăn ngừa lây nhiễm nhiều bệnh lý sinh dục và nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.
- Chia sẻ với bạn tình:
Nếu bị nhiễm HIV, bạn hãy nói với tất cả các bạn tình ở hiện tại và trong quá khứ về tình trạng này để họ chủ động kiểm tra.
- Sử dụng kim tiêm sạch:
Sử dụng bơm kim tiêm mới, không sử dụng chung bơm kim tiêm với bất kỳ ai.
- Sử dụng dao cạo râu riêng:
Với nam giới nên sử dụng dao cao râu riêng vì việc cạo râu có thể gây xước ra và dính máu và lây nhiễm virus nếu có.
- Chăm sóc khi mang thai:
Nếu bạn được điều trị HIV trong thai kỳ, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm sang em bé.
- Cân nhắc cắt bao quy đầu nam giới:
Các vấn đề ở bao quy đầu như dài/ hẹp/ nghẹt bao quy đầu khiến nam giới dễ bị viêm nhiễm bao quy đầu. Tình trạng viêm nhiễm tạo điều kiện thuận lợi cho các virus gây bệnh xâm nhập. Vì vậy nam giới nên cân nhắc cắt bao quy đầu để giảm nguy cơ nhiễm HIV cũng như các bệnh xã hội khác.
Trên đây là những dấu hiệu sớm nhất bệnh HIV cùng với những thông tin về con đường lây nhiễm và cách phòng ngừa căn bệnh này. Hy vọng những thồn tin trên đây giúp bạn có kiến thức bảo vệ sức khỏe và kịp thời xét nghiệm khi nghi ngờ các dấu hiệu.
