Viêm âm đạo do nấm Candida là một trong những thể nhiễm phổ biến và phức tạp. Bởi đây là loại tác nhân “cứng đầu”, một khi đã nhiễm thì dai dẳng, dễ tái phát. Việc tìm hiểu các thông tin về viêm âm đạo do nấm, chữa viêm âm đạo do nấm,…cùng các thông tin có liên quan giúp chúng ta chủ động hơn.
Viêm âm đạo do nấm là gì?
Viêm nấm âm đạo (viêm âm đạo do nấm) là tình trạng âm đạo bị viêm do một tác nhân cụ thể là nấm. Mà nấm ở đây chính là nấm Candida albicans.
Theo thuật ngữ chuyên ngành, viêm âm đạo do nấm là một hội chứng lâm sàng. Nó đặc trưng bởi sự thay thế chung vi khuẩn Lactobcsillus bình thường trong âm đạo bởi những vi khuẩn kỵ khí. Ở đây cụ thể đó là nấm, nó chiếm 1/3 các trường hợp viêm âm đạo.
Viêm nấm âm đạo không được xem là nhiễm trùng cơ hội, không được xem là bệnh lây truyền qua đường tình dục
Đặc điểm của nấm đó là có hình tròn hoặc bầu dục kích thước của chúng vào khoảng 2-5 µm. Nấm Candida chủ yếu sống hoại sinh trong đường tiêu hoá, âm đạo, trên da,…và chúng có thể gây bệnh chủ yếu trên niêm mạc và da.
Một số nghiên cứu cho thấy loại nấm này được tìm thấy 17% có trong phế quản, 30% ở trong miệng, 38% ở trong ruột và 39% ở trong âm đạo của phụ nữ.
Trong điều kiện bình thường thì nấm chỉ tổn tại ở dạng bảo tử, nhưng khi gặp môi trương thích hợp thì chúng có thể phát triển mạnh mẽ và gây bệnh. Ở âm đạo của người phụ nữ là nơi nấm có thể dễ dàng ký sinh và gây bệnh nhất. Bởi điều kiện ở bộ phận sinh dục luôn trong trạng thái ẩm ướt, nóng. Do đó còn gọi là viêm nấm âm đạo
Nấm Candida albicans, loại nấm gây ra 90% trường hợp viêm nhiễm nấm ngứa vùng kín. Ở trạng thái bình thường, nấm cũng sống ký sinh trong âm đạo. Nhưng nó không đủ mạnh để gây bệnh.
Viêm âm đạo do nấm xảy ra khi hệ miễn dịch suy giảm, cùng các thói quen sinh hoạt không khoa học sẽ là điều kiện để nấm phát triển tại “cô bé” và gây bệnh.
Viêm âm đạo do nấm là gì? có thể thấy rằng đây là tình trạng viêm nhiễm xảy ra do nấm Candida. Có tới 75% chị em bị nhiễm nấm âm đạo 1 lần trong đời
Nguyên nhân nấm âm đạo do đâu?
Nấm âm đạo do đâu? Theo bác sĩ CKI Trần Thúy Vân, nguyên nhân gây viêm âm đạo do nấm gồm nhiều nguyên nhân. Trong đó phổ biến nhất là các nguyên nhân như sau:
Dùng thuốc kháng sinh là nguyên nhân gây viêm âm đạo do nấm
Phụ nữ dùng thuốc kháng sinh chữa bệnh sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm nấm âm đạo Candia do tác dụng phụ của thuốc kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn có lợi trong âm đạo, tạo điều kiện cho nấm men Candia hoạt động mạnh và gây viêm âm đạo do nấm Candida
Tiền sử bệnh lý
Phụ nữ có tiền sử mắc bệnh tiểu đường hoặc khi mang thai, sử dụng thuốc tránh thai, điều trị bằng steroid lâu ngày sẽ có nguy cơ bị viêm âm đạo do nấm Candia rất cao.
Ngoài ra, chị em có thói quen vệ sinh kém sạch sẽ, thụt rửa âm đạo quá sâu, chế độ dinh dưỡng thiếu hụt, ngủ không dủ giấc, cơ thể suy nhược, sức đề kháng kém cũng có nguy cơ bị viêm âm đạo do nấm Candida
Một số đối tượng có nguy cơ cao bị viêm nấm âm đạo gồm:
- Hệ thống miễn dịch yếu (trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, người già);
- Dùng một số thuốc như thuốc kháng sinh, corticoid uống hoặc hít, nhiễm HIV;
- Hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư;
- Khô miệng;
- Phụ nữ có nồng độ estrogen tăng;
- Bệnh tiểu đường kiểm soát kém;
- Quan hệ tình dục có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm (nấm Candida không được xem là một bệnh truyền qua đường tình dục);
- Giữ vệ sinh kém;
- Đeo răng giả
- Di truyền
Một số yếu tố hành vi khác. Mặc dù viêm âm đạo do nấm có thể xuất hiện ở phụ nữ chưa quan hệ tình dục. Và người ta có tìm thấy nấm trong dịch âm đạo bình thường. Một số nghiên cứu cho thấy, các yếu tố hành vi như:
- Có sự gia tăng tần suất nhiễm viêm âm đạo do nấm khi phụ nữ bắt đầu có quan hệ tình dục
- Bạn tình của người phụ nữ nhiễm nấm có khả năng nhiễm nấm cao gấp 4 lần bạn tình của phụ nữ không nhiễm
- Bạn tình của phụ nữ nhiễm nấm, nhiễm cùng chủng nấm với người phụ nữ đó.
Tức là nếu như bạn nằm trong nhóm đối tượng kể trên, thì bạn có nguy cơ cao mắc bệnh viêm nấm âm đạo hơn.
Dấu hiệu viêm âm đạo do nấm là gì?
Khi mắc bệnh viêm âm đạo do nấm người phụ nữ thường có hai triệu chứng nổi bật là rất ngứa và ra khí hư.
- Triệu chứng viêm âm đạo do nấm điển hình là ngứa âm hộ. Nó thường gặp nhất và làm cho người bệnh rất khó chịu, nhiều người gãi gây trầy xước làm bội nhiễm tại âm đạo.
- Biểu hiện viêm âm đạo do nấm điển hình bởi tình trạng khí hư màu trắng đặc, dính từng mảng quanh âm đạo không có mùi hôi.
- Các biểu hiện khác là đau, cảm giác bỏng rát trong âm đạo, âm hộ, đi tiểu khó và đau khi giao hợp.
- Trường hợp nặng có thể gây đỏ, phù nề âm hộ và môi nhỏ, môi lớn, đôi khi lan ra cả đùi, bẹn. Bệnh thường nặng lên trước kỳ kinh nguyệt.
Những dấu hiệu nhận biết viêm nấm âm đạo điển hình. Nhưng nó lại khá giống với các viêm nhiễm phụ khoa khác. Mà những dấu hiệu này rất dễ bị bỏ qua. Do đó, viêm nấm âm đạo thường được phát hiện và chữa trị chậm trễ.
Nguy hiểm khi bị viêm nấm âm đạo
Viêm âm đạo do nấm có nguy hiểm không? Bệnh viêm âm đạo do nấm candida tuy không trực tiếp gây tử vong nhưng nếu không chữa, chữa không đúng cách, không triệt để thì rất dễ tái phát.
Những nguy hại khi bị nấm âm đạo gồm:
- Gây ra nhiều khó chịu bởi triệu chứng nấm âm đạo
Tuy nấm Candida âm đạo không gây nguy hiểm cho nữ giới, nhưng lại gây ngứa rát, khó chịu khi quan hệ tình dục, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.
- Viêm nấm âm đạo gây vô sinh –hiếm muộn
Người phụ nữ bị viêm âm đạo do nấm khiến cho môi trường pH âm đạo thay đổi. Các sợi nấm dày đặc cũng làm cho tinh trùng không có “đường” để tiến đến qua âm đạo vào cổ tử cung, giảm khả năng thụ thai.
- Nhiễm nấm âm đạo gây nguy hiểm cho sức khỏe
Nếu nhiễm nấm Candida sinh dục đơn thuần do thay đổi môi trường pH âm đạo nhất thời (dùng thuốc đặt âm đạo không đúng, dùng corticoid…) thì chúng thường không gây biến chứng gì đặc biệt. Nhưng trong những trường hợp suy giảm miễn dịch kéo dài, đặc biệt nhiễm HIV/AIDS thì nấm sinh dục có thể lan rộng, kèm theo nấm thực quản, nấm họng, nấm phổi và nguy hiểm nhất là tình trạng nhiễm trùng máu do nấm, có thể gây tử vong.
Những nguy cơ mà viêm nấm âm đạo gây ra cho người phụ nữ thật khó lường. Do đó, chị em cần phải chủ động phòng ngừa và chữa trị sớm nhất.
Chẩn đoán viêm âm đạo do nấm
Trước khi đưa ra được các phác đồ chữa trị viêm nấm âm đạo thì chúng ta cần phải đi khám. Bằng các biện pháp lâm sàng, cận lâm sàng các bác sĩ sẽ đưa ra các đánh giá cụ thể. Các phương pháp đánh giá bệnh như:
Dựa vào triệu chứng lâm sàng của viêm nấm âm đạo:
NGỨA:
- Ngứa âm hộ, âm đạo.
- Đôi khi có cảm giác nóng rát tiểu rắt hoặc đau khi giao hợp.
- Âm hộ và niêm mạc âm đạo viêm đỏ.
HUYẾT TRẮNG:
- Màu trắng đục.
- Vón cục lợn cợn đóng thành mảng giống sữa đông.
- Bám vào thành âm đạo.
Chẩn đoán cận lâm sàng gồm:
- PH âm đạo: 3.8-4.6
- Soi tươi huyết trắng: Thấy có sợi tơ nấm hoặc bào tử nấm. Dễ thấy hơn nếu nhỏ thêm một gjọt KOH 10% vào bệnh phẩm
- Cấy nấm: Thực hiện trên những bệnh nhân có triệu chứng dai dẳng hoặc tái phát. Sẽ cho biết chủng của nấm giúp lựa chọn đúng thuốc kháng nấm điều trị.
Chẩn đoán phân biệt áp dụng cho những trường hợp có triệu chứng lâm sàng nhưng có pH âm đạo bình thường:
- Phản ứng quá mẫn
- Viêm da do tiếp xúc
- Dị ứng
Chẩn đoán viêm âm đạo do nấm tái phát:
- Nhiễm nấm ≥ 4 lần/ năm
- 5-8% phụ nữ bị viêm âm đạo do nấm tái phát
- Tái nhiễm từ chủng nấm đã có trong âm đạo
- Cấy nên được thực hiện để chẩn đáon xác định và phát hiện các chủng nấm hiếm
- Chỉ 1 số trường hợp có yếu tố nguy cơ rõ nhưng kiểm soát đường huyết kém, suy giảm miễn dịch
- Có liên quan đến bất thường miễn dịch niêm mạc âm đạo và yếu tố di truyền như kháng nguyên nhóm máu Lewis, hen đa hình đặc biệt
- Viêm tái phát có liên quan đến việc giảm nồng độ Manost Binding và tăng nồng độ interleukin -4 (do biến thể của gen đa hình đặc biệt)
- Do quan hệ tình dục với bạn tình bị nhiễm nấm
- Nhiễm HIV
Dựa vào các biện pháp lâm sàng, cận lâm sàng. Các bác sĩ sẽ có kết luận về tình trạng bệnh, nguyên nhân…và có phác đồ chữa viêm âm đạo do nấm hiệu quả nhất.
Điều trị viêm âm đạo do nấm thế nào?
Khi có dấu hiệu bị viêm nấm âm đạo như vùng kín sưng đau, ngứa ngáy, đau rát khi quan hệ, khí hư bất thường, tiểu buốt,…thì chị em nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để thăm khám kiểm tra và xác định tình trạng bệnh cụ thể.
Chữa viêm âm đạo do nấm có nhiều phương pháp khác nhau. Việc điều trị viêm âm đạo do nấm nhằm làm giảm triệu chứng của bệnh. Và chủ yếu là điều trị bằng thuốc.
Chữa viêm nấm âm đạo bằng thuốc kháng nấm đường uống, đặt âm đạo kết hợp bôi tại chỗ. Thuốc uống làm giảm triệu chứng viêm nấm âm đạo chậm hơn thuốc đặt. Tuy nhiên đa phần bệnh nhân thích uống vì tính tiện lợi.
Tác dụng phụ khi dùng thuốc chữa viêm nấm âm đạo gồm:
- Thuốc đặt có thể gây nóng, rát tại chỗ
- Thuốc uống có thể gây buồn nôn, nhức đầu, nổi mẩn, giảm nhẹ chức năng gan
Thực tế, không có một loại thuốc nào ưu việt và đặc trị nhất dành cho bệnh nhân bị viêm nấm âm đạo. Việc dùng thuốc nào còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Giá tiền
- Mong muốn của bệnh nhân
- Chống chỉ định
Một số loại thuốc chữa viêm âm đạo do nấm được sử dụng như:
- Nystatin
- Miconazole
- Clotrimazole 100mg, 200mg, 500mg
- Fluconazole
- Itraconnazole
- …
Chữa viêm nấm âm đạo tại nhà
Thuốc Đông y chữa nấm âm đạo cũng được sử dụng bởi tính ưu việt như an toàn, từ các loại thảo dược. Các cách chữa viêm nấm âm đạo tại nhà cũng được sử dụng như
- Trầu không chữa viêm âm đạo do nấm: Dùng lá trầu không rửa sạch, vò nát sau đó đem đun. Lấy nước đó để xông vùng kín, khi nguội thì dùng vệ sinh bên ngoài
- Chữa viêm nấm âm đạo bằng lá chè tươi: lá chè tươi rửa sạch, vò nát, đun sôi với một chút muối. Đem xông bên ngoài âm đạo, và vệ sinh hằng ngày.
- Chữa viêm âm đạo do nấm bằng giấm táo: lấy một chút giấm táo pha với nước ấm để vệ sinh vùng sinh dục bên ngoài
- Chữa viêm âm đạo do nấm bằng gừng tươi
- Tỏi chữa viêm âm đạo do nấm
- …
Những cách chữa viêm âm đạo do nấm tại nhà này thực tế chỉ dùng hỗ trợ chữa trị. Nó không thể tiêu diệt được sợi nấm. Do đó, chỉ phần nào làm giảm bớt triệu chứng. Nhưng nếu như không thận trọng, ngược lại còn gây tác dụng ngược.
Khiến cho tình trạng viêm âm đạo do nấm nặng nề hơn
Điều trị viêm âm đạo do nấm tái phát
Trong trường hợp này điều trị rất khó. Cần phải loại trừ hoặc giảm các yếu tố nguy cơ gây viêm âm đạo do nấm. Một số khuyến cáo khi điều trị viêm âm đạo do nấm tái phát như:
- Điều trị thành từng đợt, với phác đồ ngắn nếu viêm không phức tạp
- Điều trị phác đồ dài 7-14 ngày
- Kết hợp phác đồ đặt tại chỗ 10-14 ngày sau đó uống mỗi tuần trong vòng 6 tháng
Viêm âm đạo do nấm ở phụ nữ mang thai có thể gây sảy thai, đẻ non. Hoặc trẻ sinh ra đã bị nhiễm nấm ở mắt, dễ mắc các bệnh đường hô hấp, bệnh về da. Do đó, việc chữa trị viêm âm đạo do nấm ở phụ nữ có thai cần được thực hiện.
Một số phác đồ điều trị viêm nấm âm đạo ở phụ nữ mang thai nhằm giảm triệu chứng. Liều dùng chủ yếu là Imidazole hoặc Nystatin đặt âm đạo. Tuy nhiên, khi dùng cần hết sức thận trọng, tham khảo kỹ ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Phòng tránh viêm âm đạo do nấm hiệu quả
Để phòng ngừa bệnh viêm nấm âm đạo và các tác hại do nấm gây ra, chị em phụ nữ nên chú ý các một số vấn đề sau:
- Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến bệnh cũng như tình trạng sức khỏe của bạn;
- Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong toa được kê cho bạn;
- Sử dụng tất cả các thuốc theo đúng chỉ dẫn. Nếu bạn không điều trị đúng lịch trình, viêm nhiễm có thể không biến mất hoàn toàn và có thể trở lại;
- Không lạm dụng các chất tẩy rửa, dung dịch vệ sinh, nước hoa vùng kín sẽ gây mất cân bằng môi trường âm đạo.
- Trong thời kỳ kinh nguyệt nên thay băng vệ sinh thường xuyên 4h/ lần và tắm rửa bằng nước ấm.
- Mặc loại quần lót thoáng mát và thấm hút mồ hôi tốt, tránh gây bí bách ẩm ướt cho vùng kín sẽ dễ bị nấm âm đạo
- Quan hệ tình dục an toàn, để tránh nấm âm đạo và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý, đầy đủ để tăng cường sức đề kháng và khả năng miễn dịch cho cơ thể, tránh viêm âm đạo do nấm gây ra.
- Phụ nữ có thai cần giữ vệ sinh vùng kín tốt hơn và khám phụ khoa định kỳ, tránh bị nấm âm đạo gây ảnh hưởng thai kỳ.Không quan hệ tình dục trong khi đang điều trị. Nếu có, bắt buộc phải dùng bao cao su để tránh lây nhiễm và làm bệnh nặng thêm;
Địa chỉ chữa viêm âm đạo do nấm hiệu quả
Bệnh viêm nấm âm đạo mặc dù dễ chữa trị nhưng bệnh rất dễ tái phát nếu người bệnh không thay đổi thói quen sinh hoạt cho phù hợp. Không được chữa trị dứt điểm bệnh cũng sẽ dễ gây ảnh hưởng xấu đến các bộ phận khác trong cơ quan sinh sản của phụ nữ.
Do đó, khi có bất kỳ triệu chứng viêm nấm âm đạo nào chúng ta cần liên hệ ngay với bác sĩ phụ khoa để thăm khám và chữa trị kịp thời. Một số địa chỉ chữa viêm nấm âm đạo chị em có thể tham khảo như:
- Bệnh viện Phụ sản Hà Nội
- Bệnh viện Phụ sản Trung ương
- Khoa sản -Bệnh viện Bạch Mai
- Bệnh viện Bưu Điện
- …
Một số Phòng khám chữa viêm nấm âm đạo gồm:
- Phòng khám Đa khoa quốc tế Hà Nội điều trị nấm âm đạo nhanh nhất
- Phòng khám số 1 Đại học Y
- Phòng khám 56 Hai Bà Trưng
- Phòng khám Tâm Anh
- …
Hiện nay tại phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội, các bác sĩ chuyên sản phụ khoa đã và đang áp dụng liệu pháp Đông tây y kết hợp để điều trị viêm nấm âm đạo cho chị em phụ nữ.
Sử dụng thuốc chuyên khoa đặc trị kết hợp với công nghệ ánh sáng sinh học giúp tăng cường tuần hoàn máu cục bộ, nâng cao khả năng hấp thu thuốc, đạt hiệu quả tiêu viêm và diệt khuẩn tốt nhất.
Trong quá trình điều trị viêm nấm âm đạo, người bệnh sẽ được sử dụng kết hợp với thuốc Đông y do bác sĩ Nguyễn Kiếm –Nguyên trưởng khoa Đông y bệnh viện E trực tiếp bắt bệnh, kê đơn và bốc thuốc.
Thuốc Đông y chữa viêm nấm âm đạo tại phòng khám có nguồn gốc dược liệu rõ ràng, đảm bảo về chất lượng do viện dược liệu quốc gia kiểm định an toàn. Thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải trừ độc tố, tăng cường sức đề kháng và khả năng miễn dịch, cân bằng nội tiết tố, hạn chế tác dụng phụ của thuốc tây y, …giúp cơ thể nhanh hồi phục sau điều trị ngừa vùng kín, viêm âm đạo do nấm cùng các viêm nhiễm phụ khoa khác.
Lời kết
Những thông tin về bệnh nấm âm đạo trên đây chắc hẳn đã giúp chúng ta biết được nguyên nhân gây viêm nấm âm đạo là gì? triệu chứng viêm âm đạo do nấm, cũng như cách chữa viêm âm đạo do nấm candida, phòng ngừa …
Từ đó có thể giúp chị em giảm bớt những nguy cơ mắc bệnh, những ảnh hưởng của bệnh.